چالش های زیست محیطی

کلان شهرهای اصفهان واهواز درصدرآلوده ترین هوا.

يكشنبه, ۱۵ شهریور ۱۳۹۴، ۰۱:۰۹ ب.ظ

   

بر اساس بررسی داده های ۱۰ ساله ایستگاه های پایش، اهواز و اصفهان از نظر ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون ، به ترتیب آلوده‌ترین کلانشهر های کشور هستند.

ایران آنلاین - انصاری مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان محیط زیست : بررسی روند غلظتی ۶ آلاینده در ایستگاه های پایش کیفی هوا در کشور حاکی از ارتقای کیفیت هوای کلانشهرها برای گاز آلاینده منواکسید کربن است.

مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان محیط زیست تصریح کرد: بررسی غلظت آلاینده  منواکسیدکربن در شهر تهران طی دوره ۱۰ ساله گذشته، روندی کاهشی را نشان می‌دهد که از دلایل اصلی این روند استقرار استانداردهای (یورو ۱ و ۲) تا سال ۱۳۹۲ و در حال حاضر استقرار یورو ۴ در خودروها است و شاهد کاهش غلظت آلاینده‌ منواکسیدکربن در شهر تهران و اکثر کلانشهرهای کشور هستیم.

انصاری اظهار داشت: در سال ۱۳۸۳ شاخص غالب برای اعلام وضعیت آلودگی هوای کشور آلاینده منواکسیدکربن بوده و به تدریج از غلظت این آلاینده کاسته شده بطوریکه از سال ۱۳۹۰ به بعد دیگر این شاخص در شهر تهران هرگز از حد استاندارد فراتر نرفته است.

وی افزود: نکته قابل توجه افزایش غلظت ذرات معلق با قطر کمتر از ۱۰ میکرون از سال ۱۳۸۷ به دلیل وقوع گرد و غبار است. همچنین با اضافه شدن اندازه‌گیری ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون شاخص غالب از نیمه سال ۱۳۸۹ به بعد متاثر از این آلاینده است.

وی با بیان اینکه تعداد ایستگاه‌های پایش کیفی هوا در کشور  از رشد متوسط سالیانه ۳۳.۳ درصد برخوردار بوده اند، اظهار داشت: از ۱۳۳ ایستگاه در سال ۱۳۹۰ به ۱۸۶ ایستگاه در سال ۱۳۹۳ رسیده است البته صرفنظر از این رشد کمی آنچه بیشتر در موضوع ایستگاه های پایش کیفی هوا مطرح است جانمایی مناسب و همچنین راهبری و نگهداری مطلوب ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا  و اجرای برنامه کنترل کیفیت و صحت سنجی داده‌ها است.

مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان محیط زیست تصریح کرد: بر اساس بررسی داده های ۱۰ ساله ایستگاه های پایش، شهر اهواز از نظر میزان غلظت ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون ، آلوده‌ترین کلانشهر ایران محسوب می‌شود. طی این دوره شهر اهواز غلظت ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون بطور متوسط سالیانه بیش از ۸۰  برابر حد مجاز را تجربه کرده است پس از اهواز، اصفهان بیشترین غلظت ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون را داشته و غلظت سالیانه این آلاینده در این شهر بین ۳۰ تا ۵۰ برابر حد مجاز متغیر بوده است.

به گفته انصاری، بروز پدیده گرد و غبار طی سال های گذشته به خصوص در سال ۱۳۸۸ بعنوان یکی از مهمترین چالش آلودگی هوای کشور است.

وی در پایان تأکید کرد: در مجموع به دلیل تغییرات کاربری اراضی، بروز پدیده خشکسالی، عدم مدیریت مناسب منابع آب و کشاورزی،‌ خشک شدن تالاب‌ها و قرار گرفتن ایران در کمربند مسیر گرد و غبار، آلودگی هوا ناشی از عوامل طبیعی نیز یکی از اصلی‌ترین تهدیدهای کیفیت هوا در شهرهای کشور است.

نظرات  (۲)

سلام.دوست عزیز دقیقا به نکته مهمی اشاره کردید.ریزگردها هم بلای جان مردم شهرهای بزرگ شده.میگویند باید به این وضع عادت کنیم.متاسفانه!
پاسخ:
سلام. .از اظهار نظرتان سپاسگزارم.داشتن آسمان پاک حق مردم است. 
۱۶ شهریور ۹۴ ، ۱۹:۰۹ یـک مـعــلـم . .
بنده نسبت به آمارهای برخی ازمراکزدولتی "اعتمادی" ندارم.
دراین خبرصرفامیزان آلایندگی برای "منواکسیدکربن"،بررسی شده -گرچه درهمین موردهم علت کاهش ،را استقراراستانداردهای یورو4-اعلام کرده اند،
که نادرست وغیرقابل اطمینان است.
کارشناسان،بر"سرطان زا"بودن بنزین وارداتی-یورو4-تاکیدکرده اند.
امامافیای واردات بنزین،متأسفانه درپی اثبات حرف غلط خوداست.
.
دراین آمار،چرابه "سایر"آلاینده های مضروبیماریزا،اشاره نشده است؟؟وصرفا"منواکسیدکربن،مدنظرقرارگرفته است؟
چرابه میزان تأثیر"گازسوزکردن" خودروها بر"افزایش "کیفیت هوا،درطی چندساله ی اخیر،هیچ اشاره ای نشده؟؟
.
مضاف براین که،این مراکز-وابسته به سازمان محیط زیست-مبنای تشخیص وسنجش آلودگی هواراچگونه تعیین می کنند؟
آیانوع آلودگی هوای شهر"اهـواز"باآلودگی هوای شهر"اصفهـان"،یکی است؟؟
.
منظور از آلودگی ورود عناصر و ترکیبات تازه به محیط و یا تغییر نسبت عناصر و ترکیباتی است که در ساختار طبیعی محیط شرکت دارند.
مثلا سرب در ترکیب طبیعی اتمسفر وجود ندارد، ورود آن در اتمسفر ، نوعی آلودگی است. CO2 ترکیبی است که با نسبتی مشخص در ترکیب اتمسفر شرکت دارد. افزایش نسبت این ترکیب در جو ، نوعی آلودگی تلقی می‌شود.
خطرناکترین آلودگیهای محیط ، ناشی از کاربرد موادی هستند که بشر در طول یک سده گذشته و بویژه در بیست و سی سال اخیر به منظور مبارزه با حشرات ، بیماریهای انگلی گیاهان و همچنین حشرات ناقل بیماریهای حیوانی و انسانی بکار برده است.
همچنین استفاده اسراف آمیز از سوختهای فسیلی ، کاربرد مواد شیمیایی بسیار متنوع در صنعت استخراج و تصفیه فلزات و صنایع دیگر بویژه آزمایشهای اتمی در جو زمین ، عناصر و ترکیبات جدیدی را وارد محیط کرده‌اند که قبلا اکوسیستم طبیعی کره زمین با آنها روبرو نبوده است. 
تمامی آلاینده‌های هوا را می‌توان بر اساس منشاء ترکیب شیمیایی و حالت فیزیکی‌شان طبقه‌بندی نمود.
این طبقه‌بندیها برای تنظیم بحث و بررسی در زمینه عوامل آلودگی هوا بکار می‌روند.
آلاینده‌ها بسته به منشاءشان به دو گروه اولیه و ثانوی تقسیم می‌شوند.
 آلاینده‌های اولیه:
 از قبیل دی‌اکسید سولفورها (SO2 ) ،
 اکسیدهای نیتروژن ( NO2 )
 و هیدروکربنها (HC) ،
 آن دسته از آلاینده‌ها هستند که مستقیما وارد اتمسفر شده‌اند و به همان شکل آزاد شده نیز در اتمسفر یافت می‌شوند.
 آلاینده‌های ثانوی نظیر اوزون (O3 ) و پراکسی استیل نیترات (PAN) آن دسته از آلاینده‌ها هستند که در اتمسفر توسط یک واکنش فتوشیمیایی در اثر هیدرولیز و یا اکسیداسیون تشکیل می‌شوند. 
آلاینده‌ها اعم از گروه اولیه و ثانوی می‌توانند بسته به ترکیب شیمیایی‌شان به دو گروه آلی یا معدنی تقسیم شوند.
ترکیبات آلی حاوی کربن و هیدروژن و بسیاری از آنها دارای عناصری مانند اکسیژن ، نیتروژن ، گوگرد و فسفر می‌باشند.
هیدروکربنها ، ترکیبات آلی هستند که تنها دارای کربن و هیدروژن‌اند.
آلدئیدها و کتونها دارای اکسیژن ، کربن و هیدروژن هستند.
سایر ترکیبات آلی مهم در مورد آلودگی هوا عبارتند از:
 کربوکسیلیک اسیدها ،
الکلها ،
اترها
 و استرها
و آمین‌ها
و ترکیبات آلی گوگردار.
مواد معدنی یافت‌شونده در هوای غیر آلوده عبارتند از :
کربن ، منوکسید (CO) ، دی‌اکسید کربن (CO2)، کربناتها ، اکسیدهای سولفور ، اکسیدهای نیتروژن ، اوزون ، هیدروژن فلوراید و هیدروژن کلراید. 
ذرات آلاینده‌هاعبارتند از :
جامدات و مایعاتی که شامل غبار ، دودهای غلیظ ، دود ، خاکستر ، غبار مه آلود و اسپری هستند. 
تحت شرایط مناسب ذرات آلاینده‌ها از اتمسفر جدا و ته‌نشین می‌شوند. 

آلاینده‌های گازی که سیالهای بی‌شکل‌اند، کاملا فضای آزاد شده در آن را اشغال می‌کنند و بسیار شبیه به هوا عمل نموده ، از اتمسفر جدا نمی‌شوند.
در میان آلاینده‌های معروف گازی از اکسیدهای کربن ، اکسیدهای سولفور ، اکسیدهای نیتروژن ، هیدروکربنها و اکسید کننده‌ها می‌توان نام برد. 
طبقه‌بندی ذرات:
خواص فیزیکی که عبارتند از اندازه ، شکل ، ته‌نشین شدن و کیفیت نوری

خواص شیمیایی که عبارتند از ترکیبات آلی و معدنی

خواص بیولوژیکی به صورت باکتریها ، ویروسها ، هاگها و غیره
.
منابع آلاینده‌ها را بطور کلی می‌توان در چهار گروه اصلی طبقه بندی کرد:
شامل وسائط نقلیه موتوری ، وسائط نقلیه هوایی ، ترنها ، کشتی‌ها و هر نوع استفاده و یا تبخیر بنزین ، در بر گیرنده تامین انرژی و حرارت لازم برای مقاصد مسکونی ، تجاری و صنعتی ، نیروگاههای مولد برق که با نیروی بخار کار می‌کنند،
مانند صنایع شیمیایی ، متالوژی ، تولید کاغذ و پالایشگاههای تصفیه نفت ، شامل زایدات ناشی از مصارف خانگی و تجاری ، زایدات زغال سنگ و خاکستر باقیمانده از سوزاندن بقایای کشاورزی. 
هیدروکربنها:
ترکیبات آلی که تنها دارای هیدروژن و کربن هستند، به نام هیدروکربن نام می‌گیرند که بطور کلی به دو گروه آلیفاتیک و آروماتیک تقسیم می‌شوند. 
هیدروکربنهای آلیفاتیک
گروه هیدروکربنهای آلیفاتیک شامل آلکانها ، آلکنها و آلکینها هستند.
 آلکانها عبارتند از: هیدروکربنهای اشباع شده که در واکنشهای فتوشیمیایی اتمسفر نقش ندارند.
 آلکنها که معمولا به نام اولفین‌ها خوانده می‌شوند، اشباع نشده هستند و در اتمسفر از لحاظ فتوشیمیایی تا حدودی فعال‌اند. این گروه در حضور نور خورشید با اکسید نیتروژن در غلظتهای زیاد واکنش نشان می‌دهند و آلاینده‌های ثانوی مانند پراکسی استیل نیترات (PAN) و ازن (O3) را بوجود می‌آورند.
 هیدروکربنهای آلیفاتیک تولید شده تا حدود (326mg/m3) برای سلامت انسان و جانوران خطرساز نیست. 

هیدروکربنهای آروماتیک که از لحاظ بیوشیمیایی و بیولوژیکی فعال و برخی از آنها بالقوه سرطانزا هستند، یا از بنزن مشتق شده‌اند و یا به آن مربوط می‌شوند.
 افزایش میزان ابتلا به سرطان ریه در نواحی شهری به هیدروکربنهای چند هسته‌ای خارج شده از اگزوز اتومبیل‌ها نسبت داده شده است. بنزوپیرین ، سرطانزاترین هیدروکربنهاست. بنزاسفنانتریلین ، بنزوانتراسین و کریزین هم مواد سرطانزای ضعیف‌اند. 
منابع هیدروکربنها:
میل‌لنگها و کاربراتورها ، بیشترین درصد آزادسازی هیدروکربنها را به خود اختصاص داده‌اند. تجهیزات سوزاننده مکمل که با کاتالیست کار می‌کنند، هیدروکربنها را آزاد کرده و منوکسید کربن را سوزانده و تولید CO2 و آب می‌نمایند. 
.
اکسیدهای گوگرد
این اکسیدها شامل 6 ترکیب مختلف گازی هستند:
 منوکسید سولفور (SO) ، دی‌‌اکسید سولفور (SO2) ، تری‌اکسید سولفور (SO) تترا اکسید سولفور (SO4) ، سکو اکسید سولفور (SO2) و هپتو اکسید سولفور (S2O7).
در مطالعه آلودگی هوا ، دی‌اکسید سولفور و تری‌اکسید سولفور حائز بیشترین اهمیت است. با توجه به پایداری نسبی SO2 در اتمسفر این کار می‌تواند به عنوان یک عامل اکسید کننده و یا احیا کننده وارد عمل شود.

SO2 که با سایر اجزای موجود در اتمسفر به شکل فتوشیمیایی یا کاتالیستی وارد واکنش می‌شود، می‌تواند قطرات اسید سولفوریک (H2SO4) و نمکهای اسید سولفوریک را تولید بکند. SO2 با آب وارد واکنش شده ، تولید سولفورو اسید می‌نماید.
این اسید ضعیف با بیش از 80% SO2 آزاد شده در اتمسفر ناشی از فعالیتهای انسانی به سوزاندن سوختهای جامد و فسیلی مربوط می‌شود. 
استانداردهای کنترل اکسیدهای ‌سولفور

اکسیدهای نیتروژن:
شامل منوکسید نیتروژن (NO) ، دی‌اکسید نیتروژن (NO2) ، نیترو اکسید (N2O) نیتروژن سیسکواکسید (N2O3) ، نیتروژن تترااکسید (N2O4) و نیتروژن پنتواکسید (N2O5) هستند.
.
دو گاز مهمی در معادلات آلودگی هوا مهم‌اند عبارتند از: اکسید نیتریک (NO) و دی‌اکسید نیتروژن ،
 دی‌اکسید نیتروژن که از هوا سنگینتر و در آب محلول است، در آب تشکیل اسید نیتریک و یا اسید نیترو و یا اکسید نیتریک (NO) می‌دهد.
 اسید نیتریک و اسید نیترو در اثر بارندگی به سطح زمین سقوط کرده ، یا با آمونیاک موجود در اتمسفر (NH3) ترکیب شده آمونیم نیترات (NH4NO3) بوجود می‌آورد.

در این مواقع 2NO از اجزای غذایی گیاهان را تشکیل می‌دهد. NO2 یکی از اجزای غذایی گیاهان را تشکیل می‌دهد.
 NO2 که در دامنه تشعشع فوق‌بنفش جاذب خوب انرژی به شمار می‌رود، در تولید آلاینده‌های ثانوی هوا از قبیل ازن O3 نقش مهمی دارد مقدار NO آزاد شده در اتمسفر به مراتب بیش از مقدار NO2 آزاد شده است.
NO در فرآیندهای احتراقی با دمای زیاد و در اثر ترکیب نیتروژن و اکسیژن بوجود می‌آید. 
منابع اکسیدهای نیتروژن:
برخی از اکسیدهای نیتروژن به صورت طبیعی و برخی به صورت انسانی ایجاد می‌شوند. در اثر آتش‌سوزی جنگل مقدار اندکی NO2 ایجاد می‌شود. تجزیه باکتریایی مواد آلی نیز سبب آزاد شدن NO2 در اتمسفر می‌شود. در واقع منابع تولید کننده NO2 بطور طبیعی تقریبا 10 برابر منابع انسانی که در نواحی شهری دارای تراکم و غلظت هستند می‌باشد. بخش عمده NO2 تولید شده از منابع انسانی مربوط به احتراق سوخت در منابع ساکن و حرکت وسائط نقلیه می‌باشد. 
استانداردهای کنترل اکسیدهای نیتروژن:
بطور کلی اغلب اندازه گیریهای کنترلی برای NO2 آزاد شده در راستای محدود ساختن شرایط احتراق و کاهش تولید NO2 و همچنین استفاده از تجهیزات متنوع برای حذف NO2 از جریان گازهای خروجی انجام می‌شوند. 
.
اکسید کننده‌های فتوشیمیایی:
اکسید ‌کننده‌ها یا اکسید کننده‌های کامل دو عبارتی هستند که برای توصیف مقادیر اکسید ‌‌کننده‌های فتوشیمیایی بکار می‌روند و معمولا نشان‌دهنده قدرت اکسید کنندگی هوای اتمسفر می‌باشند.
ازن (O3) که اکسید‌ کننده فتوشیمیایی اصلی است، در حدود 90 درصد از اکسید کننده‌ها را بخود اختصاص می‌دهد. سایر اکسید کننده‌های فتوشیمیایی مهم در کنترل آلودگی هوا عبارتند از:
اکسیژن نوزاد (O) ، اکسیژن مولکولی برانگیخته (O2) ، پروکسی آسیل نیترات (PAN) ، پروکسی پروپانول نیترات (PPN) ، پروکسی بوتیل نیترات (PBN) ، دی اکسید نیتروژن (NO2) ، پراکسید هیدروژن (H2O2) و الکیل نیتراتها. 
اثرات اکسید‌کننده‌ها بر سلامتی انسان می‌تواند موجب :
سرفه ، کوتاهی نفس ، گرفتگی راه عبور هوا ، گرفنگی و درد قفسه سینه ، عملکرد نامناسب ششها ، تغییر سلولهای قرمز خون ، آماس خشک و سوزش چشم ، بینی و گلو شوند.
 اکسید ‌کننده‌های اصلی که به گیاهان آسیب می‌رسانند، عبارتند از PAN , O3 که از خلال روزنه‌های موجود در برگ وارد گیاه شده و در متابولیسم سلول گیاهی دخالت می‌کنند.
علائم بوجود آمده از تماس گیاه با PAN عبارتند از:
 برونزه شدن ، براق شدن و نقره‌ای شده سطح زیرین برگها.

تماس متناوب اکسید ‌کننده‌ها با گیاهان موجب کاهش محصولات می‌شود. اکسید‌ کننده‌ها به سرعت با رنگها ، الاستومرها (اکسید ‌کننده‌ها) الیاف پارچه‌ای و رنگهای نساجی واکنش نشان داده ، آنها را اکسید می‌کند. 
.
.
.
چراروندکاهش غلظت آلاینده منوکسیدکربن فقط درتهران- طبق این گزارش -اعلام شده؟ایاسایرکلان شهرها،ازاین نظرمشکلی ندارند؟
آیابرای مقابله باآلودگی هوای "اهواز"و"اصفهان"،استفاده از"بنزین -سرطان زای -یورو4،هم توصیه می شود؟؟
سازمان"حفاظت ازمحیط زیست"،برای حفاظت ازمحیط زیست مردم این دوکلان شهر،چه اقدامات قابل اندازه گیری انجام داده اند؟
چرارئیس سازمان،رسمااعلام می کندکه مردم بایدباآلودگی هوا-ریزگردها،بایدبسازندوعادت کنند؟؟
.
ببخشیدکه طولانی نوشتم . .

پاسخ:
متاسفانه اطلاعات ماهم درهمین حد اخبار تلویزیون وروزنامه هاست ونه بیشتر!!!

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی